De Wadden: De eilanden

De Waddeneilanden, met hun prachtige duingebieden, de woeste Noordzee, de pittoreske dorpjes, de ruige kwelders en natuurlijk de Waddenzee, zijn een waar paradijs voor natuurliefhebbers, vakantiegangers en rustzoekers. Voor de natuurfotograaf vormen ze een onuitputtelijke bron van mogelijkheden en dankzij het beperkte formaat kan bijna alles op de fiets of te voet worden gedaan.

In dit artikel kijken we naar de opbouw van het landschap en welke fotografische mogelijkheden dit biedt. Ook komen verschillende hotspots en ‘must see’ locaties aan bod. Je leert hoe een perfecte fotografiedag er uit ziet, waarom ieder weertype prima fotografie weer is en welke materialen je nodig hebt! Ook bespreken we enkele veiligheidsaspecten. Een fotografie trip naar de Waddeneilanden is perfect te combineren met een weekend, of midweek vakantie!

De 100 jaar oude klipper Willem-Jacob | landschapsfotograaf Harmen Piekema

De 100 jaar oude klipper Willem-Jacob.

Voorbereiding

Fotograferen op de eilanden is niet anders dan op een andere locatie. Er zijn echter een paar aspecten waar je rekening mee moet houden.

Locaties scouten

Heb je besloten naar welk eiland je gaat, dan kun je thuis al beginnen met het zoeken naar locaties. Dit kan goed met behulp van Google Maps met satellite view. Zoek naar interesant ogende plassen, structuren op de kwelder, duinen en dergelijke. Maak een lijst met bijvoorbeeld coördinaten of sla ze op in een kaart op je telefoon of gps. Met behulp van Photopills of Photographers Ephemeris kun je informatie inwinnen over de positie van de zonsopkomst en -ondergang. Eenmaal op het eiland kun je deze locaties daadwerkelijk bezoeken. Doe dit bij voorkeur overdag wanneer het licht te hard is om te fotograferen.

Gear

Je hebt de meeste controle met een spiegelreflex of systeemcamera. Fotografeer bij voorkeur vanaf een statief. Vanwege de weidse landschappen en vergezichten is een (ultra) groothoeklens erg mooi. Neem ook je telelens mee voor het fotograferen van de vele vogels, reeën, konijnen en zeehonden en een macro lens voor de planten en insecten. Let op de wind bij het wisselen van de lens, doe dit dicht tegen je lichaam van de wind af. Zo voorkom je dat er zand in je body waait. Ten slotte is het gebruik van filters aan te raden; een polarisatiefilter voor het wegnemen van schitteringen en een (medium) grijsverloop filter voor het in balans brengen van de lucht met de voorgrond.

Deze kenmerkende rijsdammen vind je overal op het Wad

Deze kenmerkende rijsdammen vind je overal op het Wad.

Vervoer

Omdat veel locaties op de eilanden niet met de auto bereikbaar zijn en Vlieland en Schiermonnikoog zelfs geheel autovrij zijn, is het handig om bij aankomst direct een (elektrische)fiets te huren. Hierdoor heb je alle vrijheid en ben je niet afhankelijk van openbaar vervoer. Er is een uitgebreid netwerk aan fietspaden en het laatste stukje naar de locatie kun je prima te voet doen.

Veiligheid

Zowel de Noordzee als de Waddenzee kunnen zeer onstuimig zijn. Neem daarom geen onnodige risico’s. Laat je niet verrassen of insluiten door snel opkomend water en check van te voren het getij en de weersverwachting. Fotografeer je op een zandbank, of slikplaat doe dit dan bij voorkeur tijdens afgaand tij. Laat altijd iemand weten waar je naartoe gaat. Daarnaast komen op de Waddeneilanden zeer veel met Lyme besmette teken voor. Hou hier rekening mee en controleer jezelf bij terugkomst op deze ongewenste parasiet.

De verschillende landschappen

Het maakt niet uit naar welk Waddeneiland je gaat, de details zijn verschillend, maar de landschapsindeling is nagenoeg hetzelfde. Beginnend bij de Waddenzee, lopen we via de kwelder door de polder, met de kenmerkende dorpjes en huisjes. We vervolgen de route langs plassen, meertjes en moerassen, om uiteindelijk via het bos en de duinen over het strand bij de Noordzee aan te komen.

De Waddenzee en kwelder

Vanuit het slik stap je de kwelder op, een ongetemd oerlandschap, zonder bomen vanwege de zilte grond. Dit landschap kenmerkt zich door geulen en prielen, waardoor ieder etmaal de zee binnen stroomt. Vanuit de lucht is dit netwerk van geulen goed te zien, neem daarom zeker je drone mee maar hou je aan de regels en voorschriften. De uitlopers van deze geulen vormen perfecte leading lines tijdens het fotograferen van de zonsopkomst of -ondergang.

Vanaf de dijk zie je de karakteristieke bruine, rode, groene en gele tinten van de kwelder. Dit komt door zoutminnende vegetatie. In de zomer staat de kwelder vol in bloei en dan worden deze tinten aangevuld met roze en paars; het perfecte moment om op de kwelder te fotograferen. Doe dit tijdens golden hour wanneer de kleuren het beste tot hun recht komen in het gouden licht van zon.

Fotograferen op een grote zandplaat | Landschapsfotograaf Harmen Piekema

Fotograferen op een grote zandplaat midden op zee, met op de achtergrond Terschelling.

De polder

We gaan de dijk over en komen in de polder. Het is bijna onmogelijk een meer typisch Nederlands landschap te vinden. Toch is de polder van een Waddeneiland net even anders dan die van het vasteland. Dit komt met name door de invloed van de altijd aanwezige zilte zeelucht, de wind, maar ook zeker de bewoners, die de polder door de eeuwen heen naar hun hand hebben gezet. Hier vind je pittoreske dorpjes met kleine schilderachtige straatjes, kerkjes en typerende huizen. Zeker rondom blue hour, wanneer de lucht nog blauw is, maar de lampen aan gaan, is dit geweldig! Vergeet hierbij niet je statief!

Naast dorpjes vinden we op de eilanden (behalve Vlieland) een aantal fotogenieke poldermolens. Vooral die op Texel is populair bij fotografen. Op de website www.molendatabase.nl zijn de locatiegegevens te vinden. Ook slenken (oude afgesloten geulen) en meertjes vormen een schitterend decor. Veel van deze meertjes zijn ontstaan door vroegere dijkdoorbraken. Een fotogeniek voorbeeld is het Formerumer Wiel op Terschelling. Hier fotografeer je vogels, of bijvoorbeeld een schitterende reflectie met mist tijdens zonsopkomst!

Duinen en duinvalleien

Vanuit de polder lopen we door het overgangsgebied met bloemrijke graslanden en orchideeën naar de duinen. Het mag geen verrassing zijn dat de meest ongerepte en uitgestrekte duinen van Nederland op de Waddeneilanden liggen. Een groot deel van het eiland is er mee bedekt. Het is dan ook niet vreemd dat de duinen DE hotspot zijn voor het fotograferen van planten en dieren. Pak je telelens en ga op zoek naar de blauwborst en de kiekendief. Of, pak je macrolens en fotografeer zonnedauw, orchideeën en vlinders; zoals de parelmoervlinder en de heivlinder.

Vervolgens komen we in het duinbos. Tijdens regen of mist is dit een schitterende plek om te fotograferen! Gebruik hier bijvoorbeeld een 70-200 mm lens om details te isoleren waarbij je probeert zo min mogelijk lucht mee te fotograferen. Met name loofbomen met hun grillige vormen zijn op deze manier mooi vast te leggen.

We komen steeds dichter bij zee als we door de heuvelige duinvalleien wandelen. Op de oude duinen vinden we heidevelden, die in augustus prachtig bloeien! Ook heb je hier in de zomer vaak grondmist. Gebruik je groothoeklens om het glooiende landschap en de bloemenpracht tijdens zonsopkomst vast te leggen.

Tenslotte lopen we via oh-zo bekende knisperende schelpenpaadjes, naar de strandopgang tussen de jonge duinen met wuivend helmgras door. Voor ons ligt het immense strand met daarachter de Noordzee. De perfecte plek voor een zonsondergang!
Daarnaast zijn het strand en de omliggende duinen geweldig tijdens een storm maar let dan wel goed op je veiligheid en kom niet te dicht bij de branding.

Geulen | Landschapsfotograaf Harmen Piekema

Vliegen met een drone mag en kan geweldige beelden opleveren, maar vlieg niet te dicht bij vogels en houdt je aan de richtlijnen en regels.

Een perfecte fotografie dag

Volgens ons begint de perfecte fotografie dag met zonsopkomst in de duinvallei. Door de koude lucht die is blijven hangen in de duinpan is er grondmist. Hierdoor ontstaat een mooi gelaagd landschap. Na een uitgebreid ontbijt (het is tenslotte vakantie) gaan we met de fiets op pad om locaties te scouten en te beoordelen. Gebruik hierbij de eerder genoemde apps voor het bepalen van de positie van de zon. De zonsondergang fotograferen we ergens aan de Noordzee kant, waar we de zon in zee zien zakken. Als we in de buurt van een vuurtoren of dorpje zijn, is dit de perfecte plek om tijdens blue hour onze fotografie dag te beëindigen.

Iconische locaties

Om je op weg te helpen en ervoor te zorgen dat je met een aantal schitterende foto’s thuis komt, geven we hier een beknopt overzicht van een aantal iconische locaties per eiland. Deze lijst is alles behalve compleet en is met name bedoeld om je te inspireren.

Texel

Dit is het grootste en makkelijkst bereikbare Waddeneiland. In slechts 20 minuten vaar je inclusief auto naar de overkant. Ga voor een immens en uitgestrekt open landschap met uitzicht op de Noordzee naar De Hors. Hier fotografeer je bij voorkeur tijdens zonsondergang. Wil je de Waddenzee fotograferen, de gehele oostkust biedt veel mogelijkheden en is met name rond zonsopkomst erg mooi. Een absolute must is de Slufter, een open verbinding met de Noordzee. Fotografeer hier vogels, of de zonsopkomst of -ondergang. Een bezoek aan een Waddeneiland is niet compleet zonder een fotosessie bij een vuurtoren. De vuurtoren van Texel is uitzonderlijk mooi. Je kunt hier veel verschillende standpunten kiezen en daarom is deze locatie zowel tijdens zonsopkomst als -ondergang erg mooi. Vuurtorens zijn ook mooi tijdens blue hour of storm. Als laatste is de veersteiger bij strandpaal 33 een geliefd onderwerp bij fotografen. Een schitterende leading lijn van palen in de richting van de ondergaande zon.

Op de kwelder | Landschapsfotograaf Harmen Piekema

Op de kwelder is heel veel moois te zien en fotograferen!

Vlieland

Het kleinste bewoonde Waddeneiland en een oase van rust. Ga voor de “Nederlandse Sahara” naar de Vliehors, een uitgestrekte zandvlakte. Hier fotografeer je de zonsondergang. Ook vind je hier een romantisch drenkelingenhuisje. De vuurtoren van Vlieland mag dan wel klein zijn, hij staat op hoogste duin van Nederland (45 meter). Aan de noordoostkant kun je zeehonden fotograferen op het strand. Neem dus een dikke telelens mee!

Terschelling

De Boschplaat is een enorm natuurgebied bestaande uit kwelders, duinen en een natuurlijk berkenbos. Hier ronddwalen is een avontuur op zich. Fotografeer vogels, schitterende vergezichten tijdens zonsopkomst en -ondergang. De Boschplaat is een officieel Dark Sky park, dus ook perfect voor melkweg foto’s. Daarnaast is er een idyllisch drenkelingenhuisje bij paal 24. Langs de gehele Waddenkust en op de eilanden zijn bunkers uit de tweede wereldoorlog te vinden. Deze maakten deel uit van de Atlantikwall, een 5000 km lange verdedigingslinie. Veel bunkers en restanten hiervan zijn te vinden op Terschelling. Met de Tigerstelling als meest imponerende. Terug in de natuur vinden we het schitterende duinmeertje de Doodemanskisten en een zonsopkomst sessie vanaf de kaapsduin in de richting van de Brandaris, de oudste nog werkende vuurtoren van ons land, mag natuurlijk niet ontbreken.

Zeil- en fotografie reis van landschapsfotograaf Harmen Piekema

De truck is de bui zo dicht mogelijk te laten naderen zonder nat te worden; dat is niet gelukt!

Ameland

Het natuurgebied Oerd is een must voor verstilde landschappen met hoge duinen en vochtige duinvalleien. Fotografeer tijdens blue hour de romantische straatjes van Nes en vergeet ook niet de vuurtoren bij Hollum. Hier vind je tevens een duinmeer met vogelkijkhut. Als laatste is het groene strand een bezoek waard. Dit is een natuurgebied met jonge duinen en prachtige vergezichten.

Schiermonnikoog

Klein en autovrij, maar op de fiets en te voet is alles bereikbaar. Buiten het broedseizoen is het Willemsduin een schitterende plek om dramatische luchten en vergezichten te fotograferen. Ook een bezoek aan de Wasserman bunker mag niet ontbreken. Zowel de bunker zelf, als het uitzicht vanaf de bunker zijn het fotograferen waard. Fotografeer na een nacht met wind schitterende ribbels in het zand en bij strandopgang Merlijn. Wil je vogels fotograferen, bezoek dan de kijkhut bij de Westerplas.

Tot slot

Het maakt niet uit welk eiland je kiest, ze zijn stuk voor stuk mooi, met allemaal een eigen karakter. Geniet van de natuur en de omgeving en laat je inspireren door alles om je heen. Doe je dat, dan is het bijna onmogelijk om met slechte foto’s thuis te komen.

Bedankt voor het lezen

Heel erg bedankt voor het lezen! Als je mijn fotografie mooi vindt, volg me dan op Instagram @harmenpiekema en Facebook. Bekijk mijn YouTube channel om behind the scenes vlogs te zien, hier kun je leren hoe bepaalde instellingen te gebruiken en mij volgen op mijn avonturen. Kijk voor gesigneerde prints even in mijn webshop. Alle support is welkom!



Geef een antwoord